I will say that the blues is an expression of the so-called Negro in America. Of his hard tribulations that he had… See, this people they had so much torment, lynched, burned, tarred and feathered, and then they have sung sadder blues than we could ever imagine, in this daytime, you see.

(Lonesome Jimmy Lee)

What is the blues, then? It’s a worried mind. It boils down to worry. Sometimes you worry so, it cause you to jump off the Frisco bridge up here, worry so it cause you to stick a gun on you… That’s all, it’s worry.

(Rev. Rubin Lacy) [1]

W zamieszczonych opisach można wydzielić kilka kategorii. Blues może być stanem indywidualnym wówczas, gdy wiąże się z problemami miłosnymi oraz kłopotami codziennej egzystencji. Może posiadać charakter bardziej ogólny – znaczy wtedy tyle samo co zranienie, doznanie krzywdy, przygnębienie albo świadomość braku wpływu na rzeczywistość. Z drugiej strony okazuje się fenomenem ilustrującym historyczne doświadczenia jednej z  grup społecznych – czarnych Amerykanów – tym samym uzyskuje wymiar społeczny. Pomimo tych rozróżnień pozostaje zjawiskiem, z którym każdy zetknął się w swoim życiu.

Powyższych opisów nie sposób oczywiście taktować jako definicji w ścisłym tego słowa znaczeniu. Niemniej jednak prezentują one istotny punkt widzenia częstokroć pomijany przez badaczy interesujących się bluesem wyłącznie od jego formalnej strony. Ukazują mianowicie, czym jest blues dla twórcy i wykonawcy. Z pewnością nie tylko 12-taktowym schematem o określonym przebiegu harmonicznym, lecz przede wszystkim pojemną kategorią opisującą stan emocjonalny powodowany problemami miłosnymi, niegodziwym traktowaniem, samotnością, przygnębieniem, biedą, głodem czy dyskryminacją na tle rasowym. Jeżeli odczucie to wyrazimy w terminach religijnych, będzie bliższe stanowi niepewności, niezdecydowania, frustracji oraz brakowi umiejętności wydostania się z trudnej sytuacji. Innymi słowy, bluesem będzie niepokój spowodowany konfliktem między obowiązkiem i pożądaniem. Znaczna część tekstów bluesowych, zwłaszcza tych z początkowego okresu, ukazuje wspomniane wyżej napięcie i sprzeczność:

Sometimes I say I need you, then again I don’t
Sometimes I say I need you, then again I don’t
Spoken: You know, it’s the truth baby
Sometimes I think I’ll quit you, then again I won’t [2]