W tradycji afrykańskiej istnieje wiele praktyk, wykorzystujących ludzkie ciało jako źródło dźwięku. Głosu, oprócz wokalizy, używa się także do imitowania dźwięku bębnów oraz innych zjawisk. Podobne zastosowanie znajdują: klaskanie, tupanie, pstrykanie palcami czy uderzanie dłońmi różnych części ciała. Skutkiem powyższych praktyk jest ogromna rola dźwięków perkusyjnych. Praktycznie każdy dźwięk może inicjować sytuację muzyczną, kiedy zaistnieje potrzeba interakcji, zorganizowania wysiłku, oderwania uwagi lub zmniejszenia napięcia. [1] Na przykład kobiety pracujące przy ubijaniu podłogi w nowo wybudowanym domu mogą usprawniać swoje działanie, nadając mu charakter muzyczny poprzez synchronizowanie uderzeń w konkretne wzory rytmiczne.
Uwydatnienie „perkusyjności” przebiegu muzycznego wynika nie tylko z dużej siły oddziaływania tego rodzaju dźwięków, lecz także z ich charakterystycznych właściwości, a mianowicie brzmienia zbliżonego do ludzkiej mowy. Na przykład grzechotki przyczepia się do innych instrumentów po to, by brzmiały bardziej sugestywnie, wyraźniej, aby mogły „mówić” z jeszcze większą mocą. W kategoriach symbolicznych dźwięki perkusyjne reprezentują „życiową siłę” oraz szczególne źródło energii w muzyce. [2] Nietrudno zauważyć różnicę pomiędzy tą samą piosenką wykonywaną tylko wokalnie i z towarzyszeniem nawet prostego akompaniamentu (na przykład klaskania). W drugim z przypadków przebieg muzyczny nabiera większej żywiołowości. Tak więc, poziom energii można regulować zwiększając lub zmniejszając obecność instrumentów perkusyjnych, a także poprzez ilość wydobywanych dźwięków. Im jest ona wyższa, tym silniejsza staje się interakcja między wykonawcą oraz widownią. Dodatkowo niektóre instrumenty, jak na przykład rogi czy trąby, wykorzystuje się ze względu na ich zdolność do wzmagania dramaturgii wydarzenia. Sygnalizują one często obecność duchów lub też najważniejszego wodza. Jeszcze inne, jak mbira ułatwiają koncentrację, wprowadzenie się w stan medytacji czy radosny nastrój.
Dźwięki instrumentów rozpatrywać można ponadto w kategoriach innych niż semiotyczne, a mianowicie ze względu na ich potencjał ujawniający się podczas wykorzystywania ich jako substytutu ludzkiego głosu. W kulturach afrykańskich instrumenty melodyczne z reguły zastępują śpiew, natomiast perkusyjne – mowę. Zarówno jednych jak i drugich używa się jako środka przekazywania informacji. Odbywa się to na zasadzie imitowania dźwięków i rytmów tekstów werbalnych, co znajduje zastosowanie w komunikacji muzycznej między wykonawcami.
strona 3